|
اکسیژن O2 |
نام : |
گرید %99.9 %99.99 %99.999 |
مدل : |
|
|
تاریخچه:
کلمه اکسیژن از دو واژه یونانی Oxus به معنای اسید و Gennan به معنای تولید گرفته شده است.
گاز اکسیژن در سال 1771 همزمان و در تحقیقاتی کاملا جداگانه توسط "ویلهام شیله"دانشمند سوئدی و "جوزف پرستیلی" دانشمند انگلیسی کشف شد، "شیله در ابتدا اکسیژن را هوای آتشین نامید چون مواد به خوبی در آن می سوختند".
این ماده در سال 1774 توسط دانشمند مشهور فرانسوی "آنتونی لاوازیه" اکسیژن نامگذاری شد .
اطلاعات اولیه:
اکسیژن یکی از عناصر شیمیایی در جدول تناوبی است که نماد آن O و عدد اتمی آن ۸ است.
یک عنصر زیستی بوده و همه جا چه در زمین و چه در کل جهان هستی یافت میشود. مولکول اکسیژن (O۲)در زمین از نظر ترمودینامیکی ناپایدار است ولی توسط عمل فتوسنتز باکتریهای بیهوازی و در مرحله بعدی توسط عمل نور ساخت گیاهان زمینی به وجود میآید.
ویژگیها:
اکسیژن در دما و فشار استاندارد در حالت گاز است که حاوی دو اتم اکسیژن به فرمول شیمیایی O۲ است.
اکسیژن عنصر مهم هوا است و از طریق عمل فتوسنتز گیاهان تولید شده و برای تنفس حیوانات لازم است. واژه اکسیژن در دو واژهٔ یونانی Oxus(ترش) و Gennan (زایش) ساخته شدهاست یعنی چیزی که از آن ترشی پدید میآید. در فارسی میتوان برای آن واژه ترشمایه[نیازمند منبع] را بکار برد.(برابرهای زبانهای دیگر برای واژه اکسیژن مثلاً آلمانی Sauerstoff و هلندی zuurstof هم دقیقاً همین معنی ترشمایه را میدهد).
اکسیژن مایع و جامد رنگ آبی کمرنگ داشته و هر دو بسیار پارامغناطیس میباشند. اکسیژن مایع معمولاً با عمل تقطیر جزئی هوای مایع به دست میآید. درصد حجمی اکسیژن ۲۰٪ است.
انواع گاز اکسیژن:
گاز اکسیژن خلوص بالا آزمایشگاهی گرید 5:
بالاترین خلوص گاز اکسیژن جهت کاربردهای آزمایشگاهی است که در کپسول های 50 لیتری وارد ایران می شود.
گاز اکسیژن خلوص بالا گرید 5 است که برای کاربردهای مهم و حساس آزمایشگاهی کاربرد دارد.
گاز اکسیژن صنعتی:
یکی از کاربردهای بسیار مهم گاز اکسیژن در صنعت در صنایع فولاد و فرایندهای جوش و برش فلزات است.
بخش اعظم گاز اکسیژن صنعتی در تولید فولاد استفاده می شود و کاربرد زیادی در فرایند برش دادن فلزات و ایجاد شعله های بالا در فرایندهای جوشکاری دارد.
گاز اکسیژن پزشکی و طبی:
گاهی برای بدن شرایطی ایجاد می شود که نمی تواند اکسیژن رسانی به سلول ها و بافت ها را به درستی انجام دهد و به عبارت دیگر میزان اکسیژنی که از طریق تنفس هوای محیط به بدن می رسد جوابگوی شرایط عادی بدن نمی باشد.
در چنین مواقعی باید با گاز اکسیژن اضافی به او کمک کرد تا بتواند اکسیژن مورد نیاز خود را تامین نماید.
بدین منظور گاز اکسیژن گرید پزشکی تولید می شود که در سیلندرهای اکسیژن طبی با اندازه های متفاوت ذخیره شده و مورد استفاده بیمار قرار می گیرد.
اکسیژن مایع:
اکسیژن مایع شکل مایع شده گاز اکسیژن است و در مخزن های خاصی جهت حمل و نقل آسان تر گاز ذخیره می شود و در هنگام مصرف دوباره می تواند به حالت گاز در آید.
اکسیژن مایع به عنوان اکسید کننده در سوخت موشک هم استفاده می شود.
کاربرد گاز اکسیژن:
1. استفاده از اکسیژن در تولید اتیلن اکساید
2. استفاده از گاز اکسیژن در تصفیه آب و فاضلاب
3. استفتده از گاز اکسیژن در تولید سرامیک
4. استفاده از گاز اکسیژن در ساخت فولاد
5. استفاده از گاز اکسیژن در سفید کردن خمیر کاغذ در صنعت کاغذسازی
6. استفاده از گاز اکسیژن جهت اکسیژن رسانی در بیمارستان ها
7. استفاده از گاز اکسیژن در جوشکاری
8. استفاده از گاز اکسیژن در تولید متانول
9. استفاده از گاز اکسیژن در دستگاه های شناسائی و آنالیز مواد
10. استفاده از اکسیژن مایع به عنوان اکسید کننده در نیروی حرکتی موشکها
11. استفاده در گاز اکسیژن در سیمان سازی
ترکیبات:
الکترون به خاطر وجود الکترونگاتیوی، اکسیژن تقریباً با تمام عناصر دیگر پیوند شیمیایی تشکیل میدهد (که این مطلب منشأ تعریف اصلی اکسید شدن میباشد). تنها عناصری که تحت عمل اکسایش قرار نمیگیرند گازهای اصیل هستند.
یکی از معروفترین این اکسیدها اکسید هیدروژن یا آب است H۲O. سایر اکسیدهای معروف دیگر ترکیبات کربن و اکسیژن هستند مانند دیاکسید کربن (CO۲)، الکلها (R-OH)، آلدئیدها (R-CHO) و کربوکسیلیک اسیدها (R-COOH). رادیکالهای اکسیژن مانند کلراتها
(ClO۳-)، پرکلراتها (ClO۴-)، کروماتها (CrO۴۲-)، دی کروماتها (Cr۲O۷۲-)، پرمنگناتها (MnO۴-)، و نیتراتها (NO۳-)، اکسایندههای قوی هستند.
خیلی از فلزات مانند آهن با اتم اکسیژن پیوند برقرار میکنند اکسید آهن(Fe۲O۳). ازن (O۳)، با عمل تخلیه برق ایستایی (الکترواستاتیکی) در حضور مولکول اکسیژن شکل میگیرد. مولکول اکسیژن دوتایی (O۲)۲ نیز شناخته شده، که از جزء کمی از اکسیژن مایع را تشکیل میدهد. اپوکسیدها و اترها موادی هستند که در آن اتم اکسیژن قسمتی از یک حلقه سه اتمی هستند.
هشدار:
اکسیژن در فشارهای نسبی بالا میتواند سمی باشد.
قرارگرفتن طولانی در معرض اکسیژن خالص میتواند برای شش و سامانه عصبی سمی باشد. تأثیرات ریوی شامل آماس شش (ورم ریه) کاهش ظرفیت شش و آسیب به بافتهای ششی میباشد. تأثیرات بر سامانه عصبی شامل کاهش بینایی، تشنج و اغما میشود.
همچنین مشتقات خاصی از اکسیژن، مانند ازون (O۳)، پروکسید هیدروژن و رادیکالهای هیدروکسیل و سواکسیدها بسیار سمی میباشند.
بدن سازوکارهایی را برای مقابله با اینگونهها توسعه داده. برای نمونه، عامل طبیعی گلوتاتیون (glutathione) و بیلی روبین که فراورده بخش شدن طبیعی هموگلوبین است، میتوانند به عنوان یک پاداکسید (ضد اکسید) عمل کنند. منابع تمرکزیافته اکسیژن باعث احتراق سریع شده و بنابراین، در کنار فراوردههای سوختی خطر گسترش سریع آتشسوزی و انفجار وجود دارد.
آتشی که در مخازن اکسیژن آپولو ۱۳ رخ داد به این دلیل سریع گسترش پیدا کرد، که فشار جوی اکسیژن در حالت معمولی بود[نیازمند منبع]، درحالیکه هنگام عملیات پرتاب این فشار باید یک سوم فشار جوی معمولی باشد).
|
|